Katatonie wordt nogal eens gemist als diagnose en daardoor ook onderbehandeld. Katatonie heeft veel symptomen die geordend zijn in (i) de motoriek, (ii) terugtrekgedrag, (iii) opwinding en (iv) bizar, zich herhalend gedrag.
De belangrijkste oorzaak voor katatonie zijn affectieve stoornissen. Ook kan schizofrenie de oorzaak zijn of somatische ziektebeelden en verschillende toxinen en medicijnen.
Een typische casus is: Een 45-jarige vrouw was al enige tijd depressief en wordt opgenomen. Haar man vertelde dat ze naar boven was gegaan voor de strijk en omdat het zo lang duurde was hij gaan kijken. Ze stond bewegingsloos met een starende blik bij het strijkijzer (die gelukkig niet aan stond). Ze had een wat vreemde houding en zei niets. Toen de dokter in het ziekenhuis langs kwam en wat vroeg, draaide ze haar hoofd weg. Ook vertelde de man dat hij het vreemd vond dat ze soms bij de deur stond, deze een beetje open deed, dan weer dicht en dan weer open. Het leek alsof ze geen besluit kon nemen. Hetzelfde had ze soms bij het opstaan van een stoel, half gaan staan, dan weet zitten, weer half gaan staan etc.
In deze casus ziet u een aantal symptomen van katatonie: stupor, staren, mutisme, poseren, negativisme en ambitendentie.
Publicaties
Walther S, Stegmayer K, Wilson JE, Heckers S. Structure and neural mechanisms of catatonia. Lancet Psychiatry 2019; 6: 610-9.
Burrow JP, Marwaha R. Catatonia. StatPearls. Treasure Island (FL); 2020.
Filmpjes
Twee zwart-wit filmpjes waarbij symptomen van katatonie worden gedemonstreerd: o.a. mutisme, negativisme, wasachtige buigzaamheid, automatische gehoorzaamheid en grimasseren.